Қазақстанда тақтатас мұнайының үлкен қоры табылды

Қазақстанның екі өңірінде тақтатас мұнайының ірі қорлары орналасқан. Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінде LS егжей-тегжейі айтылды.

Министрліктің мәліметінше, өткен жылы Қарағансай учаскесінде дәстүрлі емес көмірсутек көздерінің тақтатас мұнайының қоры бекітілді. Ол Қарағанды және Қызылорда облыстарында орналасқан. Деректерге сәйкес, олардағы мұнайдың геологиялық қоры 56,4 млн тоннаны құрайды.

Сонымен қатар, KAZENERGY және S&P Global бірлескен баяндамасына сәйкес, Қазақстан таяу жылдары әлемдік тақтатас мұнайын өндірушілер қатарын толықтыра алады.

Қауымдастықтың болжамына сәйкес, алдағы бес жыл ішінде ОПЕК-ке кірмейтін елдер арасында әлемдік ауқымда мұнай ұсынысының өсуінде АҚШ-тың тақтатас мұнайы басым позицияға ие болады. Өндірілуі қиын мұнайдың әлемдік өндіру көлемі 2022 жылы тәулігіне 8,4 млн баррель деңгейінен 2030 жылы тәулігіне 11,7 млн баррельге дейін өседі. 2050 жылы тәулігіне 7,7 млн баррельге дейін төмендейді. Осы жылдар ішінде АҚШ үлесі 94%-дан 86%-ға дейін азаяды. Басқа өндірушілер – Канада, Ресей, Аргентина және Қытай.

"Қазақстанның шөгінді бассейндерінің ауданын ескере отырып, тақтатас мұнайын өндірудің елеулі әлеуеті бар. Еліміз келешекте оның ірі өндірушісі бола алады. Алайда, коммерциялық жолмен алынатын қорлардың көлемін анықтау үшін әлдеқайда маңызды геологиялық барлау және белгілі бір масштабта нақты коммерциялық даму қажет болады", — делінген хабарламада.

Қауымдастықта 2014 жылы АҚШ энергетикалық ақпарат басқармасы орындаған Қазақстанның тақтатас мұнайы мен газының техникалық алынатын қорларын бағалау нәтижелері айтылды.

Құжатқа сәйкес, Қазақстан аумағында 10,6 млрд баррель көлемінде тақтатас мұнайының/конденсаттың техникалық алынатын қорлары бар, ал геологиялық техникалық алынатын қорлар 221 млрд баррельді құрайды.

KAZENERGY ақпараты бойынша, жақын арада көмірсутектердің осы түрінің кен орындарын коммерциялық игеру перспективалары Қарағанды және Қызылорда облыстарында табылған. Оңтүстік Торғай бассейнінде шикізат қоры салыстырмалы түрде таяз тереңдікте тіркелген.

Қауымдастық атап өткендей, әзірге бұл жобаға қатысты көптеген белгісіз факторлары бар, соның ішінде ашылу ауқымы, күтілетін өндіру көлемі және оны ұлғайту мерзімі, болжамды өндіру технологиялары, әзірлеу құны, қаржыландыру тетіктері және т. б.

"Қазақстанда тақтатас мұнай кен орындарын игеру үшін қазіргі уақытта геологиялық емес сипаттағы неғұрлым тиімді жағдайларды (жәрдемдесу шараларын) қамтамасыз ете алатын мемлекеттің басқа да қолдауы бар. Осы күні салықтық жеңілдіктер және нормативтік-құқықтық реттеу қолданылады. Мұндай шаралар, мысалы, АҚШ-та тақтатас мұнайын өндірудің қарқынды өсуіне белсенді ықпал етті", — деп түсіндірді зерттеу.

Қауымдастық дәстүрлі кен орындарында өндірілуі қиын мұнайдың игерілмеген ірі қорлары болуы мүмкін деп қосты. Бұл көптеген технологияларды қолдану арқылы көптеген жетілген кен орындарын игеруге негіз бола алады (атап айтқанда, көп сатылы біріктірілген көлденең бұрғылау әдісі сияқты).

Анықтама

Тақтатас мұнайы-төмен өткізгіштігі бар (тығыз) коллекторлардағы жеңіл мұнайдан тұратын көмірсутек ресурстары, мысалы, тақтатас, тығыз құмтас, әктас. Тақтатас мұнайының айырмашылығы, төмен өткізгіш коллекторлардың мұнайы (және газы) жанғыш тақтатастардың үстіндегі жыныстардан алынады.

Мұндай көмірсутектерді экономикалық тұрғыдан негізделген өндіру көбінесе көп сатылы гидравликалық сынуды және ұзын көлденең учаскелермен дәл көлбеу бұрғылауды қажет етеді.